با مدیریت ویاودی ها چه باید کرد؟
به موازات افزایش گستره توزیع و همچنین رشد کمی محصولات ویاودی ها، کیفیت و محتوای آنها سقوط کرده است! این وضعیت باعث شد تا اوائل سال 1399 با تصمیم نهادهای کلان نظام،امر نظارت و مدیریت بر شبکه اینترنتی نمایش فیلم و سریال در اختیار صداوسیما قرار بگیرد.«سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر» که با نام اختصاری «ساترا» شناخته می شود، یکی از مراکز زیرمجموعه صداوسیماست که مسئولیت سریال های شبکه نمایش خانگی را به عهده گرفت. در بدو امر نیز این تصمیم، ایده خوبی به نظر می رسید. چون در هشت سال گذشته، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی –متولی اصلی نهادهای مختلف فرهنگی کشور، ازجمله شبکه نمایش خانگی- دچار «ترک فعل» در زمینه نظارت بر پلتفرم های نمایشی بود و به طور کلی سخت گیری و حساسیت لازم را در این زمینه نداشت. از طرفی هم صداوسیما حداقل خط قرمزهای شرعی و قانونی و عرف جامعه را در سریال هایش رعایت می کرد. تصور این بود که با تغییر متولی شبکه نمایش خانگی از وزارت ارشاد به صداوسیما، می توان انتظار داشت تا خیلی از اتفاقات مخرب از این حوزه رخت بربندد.
اما بعد از گذشت بیش از یک سال از این تغییر و تحول، نه تنها شاهد بهبود وضعیت، فرم و محتوای سریال های نمایش خانگی نیستیم، بلکه روند رو به افول آنها با سرعت بیشتری درحال اتفاق افتادن است. هنوز هم در این آثار، به موضوعات و نشانه ها و کنایه هایی پرداخته می شود که در شأن جامعه و فرهنگ ایرانی نیست. به همین دلیل هم صداوسیما، آن طور که برای سریال های خودش وسواس به خرج می دهد و مثلا حتی کوچکترین مورد از شکستن خطوط قرمز در زمینه پوشش و حجاب را بر نمی تابد، درباره سریال های نمایش خانگی وسواس لازم را نداشته است. ضمن اینکه صداوسیما، خودش رقیب نمایش خانگی است و طبیعتا اعتلا و ارتقاء فضای پلتفرم ها به ضررش خواهد بود. به همین دلیل هم نمی توان انتظار داشت که صداوسیما بتواند به خوبی از عهده مدیریت این عرصه بربیاید.
در این شرایط شاهد این هستیم که وزارت ارشاد، در دولت سیزدهم باز هم قصد دراختیار گرفتن ویاودی ها را دارد. طبیعتا وزارت ارشاد در دوران جدید، اهداف و برنامه های متفاوتی با دولت قبلی دارد. احتمالا در این دولت، نسبت به ارزش ها و مصالح فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و امنیتی، وسواس افزون تری وجود دارد و عزمش برای مقابله با نفوذ و ولنگاری جدی تر است.
با این حال، دولت نیز تغییر پذیر است و بعد از چند سال ممکن است با تغییر مدیران، سیاست ها تغییر یابد. به همین دلیل هم نیاز به تشکیل یک کارگروه فراسازمانی است تا نه تنها بر ویاودی ها نظارت، بلکه این بخش از حوزه فرهنگ را مدیریت کند. چون به هر حال بخش قابل توجهی از مردم به ویژه در طبقه متوسط شهری، امروز مخاطب این رسانه خانگی هستند و باید از آن به عنوان یک فرصت فرهنگی استفاده کرد؛ افزایش سطح کیفی و اصلاح محتوایی محصولات ویاودی ها می تواند به بالا رفتن سلیقه فرهنگی مردم بینجامد و این مهم یک مزیت برای سایر بخش ها و اجزاء فرهنگ و هنر در کشورمان خواهد بود.
این یادداشت در هفته نامه صبح صادق منتشر شده است.